MOAT: Muswada huu wa habari usipelekwe bungeni.

Chama cha Wamiliki wa Vyombo vya Habari Tanzania (Moat) na wadau wengine, wamepinga Muswada wa Sheria ya Upatikanaji wa Habari ya mwaka 2015, kupelekwa bungeni kwa kuwa unakiuka sheria za kimataifa, katiba ya nchi na kuwanyima haki raia kupata taarifa na kuua ndoto ya vijana wanaotarajia kunufaika na tasnia ya habari.

Wadau wengine waliopinga muswada huo ni  Baraza la Habari Tanzania (MCT), Jukwaa la Wahariri Tanzania (TEF), Taasisi ya Vyombo vya Habari Kusini mwa Afrika (Misa) Tawi la  Tanzania na Mtandao wa Watetezi wa Haki za Binadamu ( THRDC).

 Akizungumza katika mkutano wa Moat na wadau  wa tasnia hiyo jana jijini Dar es Salaam, Mmiliki wa Kampuni ya New Habari Cooperation, Rostam Aziz, alisema, muswada huo ni mbaya kwani unazuia dhana nzima ya uwazi na ukweli  hivyo kulirudisha taifa nyuma.

 Aliitaka serikali kusitisha kuwasilisha uwasilishaji wa muswada huo bungeni hadi wadau wote wa tasnia ya habari nchini watakapotoa maoni yao. 

 “Huu muswada ni mbaya…wala hakuna haja ya kuwa na ‘debate’ (mjadala). Tuisihi serikali, isitishe kupeleka muswada huu bungeni maana ni mbaya na utazaa ‘bad laws’ (sheria mbaya),” alisema na kuongeza: 

" Serikali isifanye haraka, muswada huu unataturudisha nyuma kama taifa. Usitishwe kupelekwa bungeni hadi pale wadau wote watakapotoa maoni yao, ” alisema Rostam.

 Akitanganza maazimio hayo,  Mwenyekiti wa Moat, Dk. Reginald Mengi, alisema kupitishwa kwa muswada huo kutawanyima uhuru wa usambazaji wa habari kwa vyombo vinavyomilikiwa na watu binafsi jambo ambalo ni kinyume cha katiba ya nchi.

 Dk. Mengi alieleza kushangazwa na utungwaji wa sheria hiyo ambayo kwa upande mmoja inatambua na kuheshimu misingi ya katiba katika ibara ya 5 na upande mwingine ibara ya 18 ikikataza taarifa iliyotolewa chini ya ibara ya 5 (1) kwa umma na kutoa vitisho kwa atakayekiuka na kupatikana na hatia ya kufungwa kifungo cha miaka isiyopungua mitano jela.

“Huu ni mkanganyiko usioeleweka. Upeo wa serikali hii, kwa maoni yangu ni kujaribu  kuzima uhuru wa kukusanya na kusambaza habari kwa wananchi. Ni mfumo na utaratibu wa hatari kabisa kwa taifa letu,” alisema Dk. Mengi na kusisitiza kuwa:

“ Sielewi serikali inajaribu kufanya nini hasa, kwa sababu hata chini ya mfumo wa chama kimoja ambao uliendelea hadi mwanzoni mwa mwaka 1992, uhuru wa kutoa habari ulikuwapo na Tanzania ilikuwa tayari imeruhusu magazeti binafsi kufanya kazi.”

Alisema uhuru wa kidemokrasia ni nguzo muhimu kujenga taifa la amani na mshikamano na kwamba bila wananchi kupata taarifa na habari za uhakika na za kweli, taifa litaweza kupoteza heshima na utulivu wake.

Alihadharisha kuwa muswada huo ukipitishwa, hakuna  chombo cha habari cha binafsi kitakachokuwapo hivyo kuua ndoto za vijana waliokuwa wanatarajia kunufaika na tasnia hiyo.

 “Muswada ukipitishwa, hakuna chombo chochote cha habari cha binafsi kitakachokuwapo, siyo redio wala TV (televisheni). Ikitekelezwa ndiyo mwisho wa vyombo binafsi. Itamfanya kila mtu atakayefanya kazi kwa uaminifu, kufungwa,” alisema  Dk. Mengi.

 Naye Mtaalamu wa Sheria, Damas Ndumbaro, alisema utungwaji wa sheria unazingatia viwango vya kimataifa, katiba ya nchi na haki za binadamu lakini baadhi ya vifungu katika muswada huo vimekuwa kikwazo kwa waandishi wakiwamo wa habari za uchunguzi kwa kutakiwa kutoa taarifa ndani ya siku 30 baada ya kupitia mamlaka husika.

“Haki ya kupata habari ni ya kikatiba. Muswada huu una malengo manne, kutoa haki ya kupata taarifa, kupromote transparency (uwazi), kupromote accountability (uwajibikaji) na kuratibu masuala mengine yanayohusu habari. Je, malengo hayo yamefanikiwa?" Alihoji. 

 "Sheria hii ikipita, hakutakuwa na habari za uchunguzi (investigative journalism) tena,” alisema. 

Alisema muswada huo usiwe na jinai  za kutisha, ushirikishwe kwa wananchi kabla ya kutolewa na kuishauri serikali kuchukua maoni ya wadau na kuyafanyia kazi.

MCT WAPINGA

Nalo Baraza la Habari Nchini (MCT), limeiomba  Kamati ya kudumu ya Bunge ya Maendeleo ya Jamii ya Bunge kumshauri Spika Anna Makinda asitishe kusomwa kwa muswada huo bungeni Juni 27, mwaka huu.

 Katibu Mtendaji wa MCT, Kajubi Mukajanga, alisema baraza hilo limetoa ombi hilo kwa sababu wadau wa habari hawakuwa na muda wa kutosha kutoa maoni yao baada ya kusomwa kwa mara ya kwanza wiki iliyopita.

"Sisi kama wadau tumeiomba Kamati ya kudumu ya Bunge ya Maendeleo ya Jamii, imshauri Spika kwamba hakuna muda wa kutosha, muswada huo usisomwe kwa mara ya pili na tatu katika mkutano unaoendelea, uahirishwe uweze kufanyiwa kazi, mashauriano kati ya wadau na serikali ili kuwa na andiko litakalokidhi vigezo na matakwa," alisema Kajubi.

 Alisema matarajio ya wadau ni kuona serikali inayafanyia kazi maoni yao na muswada kwenda Kamati ya Kudumu ya Katiba na Sheria ambayo itatazama na kumshauri Spika wa Bunge.

THRDC: MUSWADA UNAMINYA HAKI 

Mwakilishi wa THRDC, Mariagoreth Charles, amesema kipengele cha 18 kinakataza mpata taarifa kutosambaza taarifa na hivyo kuminya haki ya kutoa taarifa na kusambaza kwa maslahi ya umma.

JUKATA: UTUNGWAJI SHERIA NI LAZIMA USHIRIKISHE WADAU

Kwa upande wake Mwenyekiti wa Jukata, Deus Kibamba, alisema katika muswada huo ni vifungu viwili pekee vyenye unafuu na iwapo utapita, waandishi wengi watafungwa jela kwa makosa mbalimbali ya kuhabarisha umma.

"Msingi wa kutunga sheria ni kushirikisha wadau wote. Badala ya kuwa muswada wa kuwezesha upatikanaji huru wa habari kwa wananchi, umekuwa wa kubana taarifa na kuleta vitisho kwa wanaosaka na kusambaza taarifa. Mwandishi anaweza kwenda jela miaka 15 kwa kufanya kitu ambacho sisi tunaona siyo kosa na hakuna mbadala wa faini," alisema.

TEF: MUSWADA HAUWEZI KWENDA POPOTE

Katibu Mtendaji wa Jukwaa la Wahariri Tanzania (TEF), Neville Meena amesema muswada huo hauwezi kwenda kokote na kama serikali itaendelea nao itakuwa haijashirikisha wadau na hakutakuwa na sababu ya kuwaita watoe maoni.

 Kwa mujibu wa Meena, kikao hicho kilihudhuriwa pia na Waziri wa Habari, Utamaduni na Michezo na Katibu Mkuu wake, maofisa wa  Idara ya Habari Maelezo,  wote maofisa kutoka Wizara ya Katiba na Sheria na mwakilishi kutoka Ofisi ya Waziri Mkuu, ambao walisikia maoni ya wadau kuwa muswada huo haufai.

 Mjumbe wa TEF, Jesse Kwayu, alisema nyakati wanazoishi kwa sasa siyo za mabavu na serikali haiwezi kwenda kwa namna hiyo kwani inapimwa katika vigezo vya utawala bora, uwazi na ushirikishwaji kwa umma vinginevyo itajiwekea rekodi mbaya.

"Huu ni mchakato, unaweza kutunga sheria leo, kesho ukasema ni mbovu na kuipigia kelele, sisi hatuchoki. Ni imani yetu baada ya kuwaambia tuliyowaambia leo, hatuoni serikali ikiwa na nguvu ya kusonga mbele na muswada huu kwa sababu haukidhi haja," alisema.

CHANZO: NIPASHE